06 تیر 1403
آیا می دانستید که وضعیت سلامت دهان و دندان ها میتواند نشانه دهنده سلامت کلی بدن باشد؟ آیا می دانستید که درصورت وجود مشکلات سلامت دهان و دندان، ممکن است در بقیه اندامها نیز مشکلاتی وبه وجود بیاید؟ خلاصه بگوییم؛ مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و به طور کلی رعایت بهداشت دهانی، تأثیری بسیار بیشتر از جلوگیری از خرابی دندانها داشته و میتواند سلامت کلی شما را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله به یادگیری بیشتر در مورد ارتباط بین سلامت دهان و دندان و سلامت کلی بدن میپردازیم.
مانند سایر نواحی بدن، دهان نیز پر از میکروب است که عمده آنها بی ضرر هستند. از طرفی، دهان ورودی دستگاه گوارش است که غذای بلعیده شده از آن عبور میکند. دهان علاوه بر ورودی دستگاه گوارش، یکی از ورودیهای مجاری تنفسی نیز محسوب میشود. بنابراین، گاهی اوقات میکروبهای موجود در دهان می توانند منجر به بیماری در سراسر بدن شوند. اغلب اوقات، سیستم دفاعی بدن و رعایت بهداشت دهان و دندان، میزان و فعالیت میکروب ها را تحت کنترل نگه می دارد.
بخشی از مراقبت خوب از دهان و دندان، شامل مسواک زدن روزانه و نخ دندان کشیدن است. با عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، میکروبها میتوانند منجر به ایجاد عفونتها، پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه شوند. همچنین، برخی داروها میتوانند بزاق را کاهش دهند. این داروها شامل داروهای ضد احتقان، آنتی هیستامینها، مسکنها و داروهای ضد افسردگی اند. کاهش بزاق زمینه را برای افزایش باکتریها و ایجاد پوسیدگی دندان فراهم میکند.
همه ما میدانیم که مسواک زندن منظم برای حفظ سلامت دندانها و جلوگیری از پوسیدگی آنها ضرورت دارد. با این حال، ممکن است از میزان اهمیت واقعی این کار یا عوارض جدی که میتواند برای سلامتی داشته باشد، مطلع نباشید. اگر سلامت دهان و دندان شما در وضعیت مظلوبی قرار ندارد، ممکن است با بیماری ها و مشکلات فیزیکی مختلفی مواجه شوید که در زیر به معرفی برخی از آنها میپردازیم.
ازبین رفتن زیبایی دندان و بوی بد دهان: تمیز نشدن منظم دندانها ممکن است منجر به زرد و پوسیده شدن دندانها شود. به مرور زمان و با جدی تر شدن آسیب ها دندان شکسته و پوسیده شده از بین میروند. همچنین توجه نکردن به بهداشت دهان باعث ایجاد بوی بد در دهان میشود.
التهاب لثه: هنگامی که باکتریها باعث آلودگی لثههای شما شوند، التهاب لثه یا دیگر بیماریهای لثه پدیدار میشوند. همچنین، عفونت لثه می تواند منجر به پریودنتال شود که این امر در نهایت منجر به لق شدن دندان و از دست دادن آن می شود.
پوسیدگی دندان:دندانهایی که مسواک زده نشوند دچار پوسیدگی شده و حفره هایی در آنها ایجاد میشود. این پوسیدگی سبب ایجاد درد شده و در صورتی که به عصب برسد در بسیار زیادی را متحمل خواهید شد که فقط با عصب کشی یا حتی کشیدن دندان درمان میشود.
کاهش اعتماد بنفس: دندان ها و لثه های ناسالم به دلیل از بین بردن زیبایی لبخند می توانند باعث کاهش اعتماد به نفس در افراد شود.
سایر مسائل: برای غذا خوردن به دهان سالم نیاز دارید. اگر دندان های از دست رفته یا دندان درد دارید، توانایی شما برای مصرف وعده های غذایی به طور طبیعی به خطر میافتد. عمل غذا خوردن برای بقای شما ضروری است. برای اطمینان از تغذیه سالم به مجموعه کاملی از دندان ها و لثه های غیر ملتهب نیاز دارید.
شاید عجیب به نظر برسد؛ اما بهداشت نامناسب دهان و دندان می تواند منجر به عوارض مربوط به بیماری های قلبی عروقی شود. برخی مطالعات اخیر، ارتباط قوی بین سکته مغزی و بیماری پریودنتال را نشان میدهد. در واقع، اگر با عدم رعایت بهداشت دهان و دندان دچار بیماری لثه یا پوسیدگی شوید، احتمال بروز سکته قلبی نیز در شما بالا میرود. علاوه بر این، افراد مبتلا به بیماریهای لثه با خطر بیشتری برای آترواسکلروزیس مواجه هستند. لازم به ذکر است که افرادی که دارای سابقه عارضههای قلبی هستند باید دقت بیشتری داشته باشند. دلایل مختلفی برای ارتباط بین سلامت دهان و دندان و سکته قلبی مطرح شده است.
یکی از محتمل ترین دلایل این است که باکتریهای عامل بیماری دهان و دندان از طریق جریان خون به قسمتهای دیگر بدن هم رفته و التهاب ایجاد میکنند. نتیجه این اتفاق، لختههای کوچک در عروق، سکته و حمله قلبی است. پیدا شدن بقایای این باکتریها در رگهای دچار گرفتگی، این فرضیه را تقویت میکند. علاوه بر این، گفته میشود یکی دیگر از دلایل ارتباط دندان پوسیده با سکته قلبی سیستم ایمنی بدن است. بدن شما در مواجهه با التهاب موجود در دهان، پاسخ ایمنی گستردهای ایجاد میکند که قلب و مغز را هم تحت تأثیر قرار میدهد. بدیهی است که عواملی مانند سیگار کشیدن، داشتن سابقه عارضههای قلب و عروق و سبک زندگی ناسالم احتمال بروز همزمان سکته قلبی و مشکلات دهان و دندان را افزایش میدهد.
بهترین راه برای جلوگیری از بیماریهای قلبی و عروقی مرتبط با سلامت دندان و لثه این است که از آنها پیشگیری کرده و در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، سریع به دندانپزشک یا متخصص لثه مراجعه کنید. مهم ترین نشانههای پریودنتال عبارت اند از:
لثههای متورم، قرمز یا حساس به لمس
خونریزی راحت لثهها در اثر غذا خوردن، مسواک یا نخ دندان
وجود چرک و آثار عفونت بین دندان و لثهها
بوی بد دهان یا احساس طعم بد در دهان
جرم سخت قهوهای رنگ در امتداد خط لثه
دندانهای لق که به راحتی در جای خود تکان میخورند
به غیر از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان عوامل دیگری هم ممکن است در بروز پوسیدگی دندان یا عفونت لثه و به دنبال آن مشکلات قلبی و عروقی دخیل باشند.
استرس بالا: سطح استرس بالا میتواند روی سلامت دهان و دندان افراد هم تأثیر بگذارد.
استفاده از تنباکو: اگر سیگاری هستید، باید روزانه دندان های خود را مسواک بزنید تا از برخی مشکلات مهم سلامتی جلوگیری کنید.
مصرف بیش از حد الکل: الکلی ها در مقایسه با افراد غیر الکلی، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های پریودنتال و عارضههای قلبی هستند.
رژیم غذایی نامناسب: یک رژیم غذایی نامناسب، به ویژه رژیم غذایی با محتوای قند بالا، میتواند تأثیرات مخربی بر سلامت دندان گذاشته و ریسک عفونت را در افرادی که بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کنند، بالا ببرد.
برای حفظ سلامت دهان و دندان خود، هر روز مراقب بهداشت دهان خود باشید.
دندان های خود را حداقل دو بار در روز و هر بار به مدت دو دقیقه مسواک بزنید. از یک مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید. مسواک زدن زبان را فراموش نکنید.
روزانه فواصل بین دندان های خود را با نخ دندان تمیز کنید.
رژیم غذایی سالم داشته باشید و غذاها و نوشیدنی های شیرین را محدود کنید.
مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه یکبار تعویض کنید. در صورت تغییر شکل دندانه های مسواک این کار را زودتر انجام دهید.
حداقل سالی یک بار برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشکان پس از معاینه، اگر لثه های شما به مراقبت بیشتری نیاز داشته باشند، ممکن است شما را نزد یک متخصص لثه بفرستند.
از سیگار و مشتقات تنباکو استفاده نکنید.